Waarom Systemisch Leiderschap cruciaal is voor organisaties

Philippe Bailleur en Leanne Steeghs zijn onlangs gestart met een nieuwe groep leidinggevenden, alweer onze vierde groep. Het is ondertussen een hele tijd geleden dat we de handen in elkaar sloegen met dezelfde drijfveer: “Het systemische gedachtegoed is zo waardevol voor organisaties. Laten we dit ‘vertalen’ en een brug leggen tussen die twee werelden.” En net door dat te doen, zien we die potentiële meerwaarde stap voor stap vorm krijgen voor onze ogen.

Daarom deze vier redenen …

Reden 1

Organisaties begeven zich in een VUCA wereld: een wereld die steeds vluchtiger, onzekerder, complexer en meer ambigu wordt. Dat was al zo en dat is door de corona-crisis nog eens dubbel en dwars bevestigd. Deze tijd vraagt om leiders die in staat zijn om een organisatie te transformeren zodat die voorbij de status-quo kan groeien. Echter:

“Een organisatie kan niet verder groeien dan haar hoogste leider(s).”

Kortom, persoonlijke transformatie dient voorop te gaan en net daar heeft het systemische gedachtegoed heel wat te bieden.

Reden 2

Organisaties werken niet meer volgens ‘het spoorboekje’. Toch worden strategieën, visiestukken en businessplannen meestal gestuurd en uitgerold volgens de ‘geplande toekomst’. Daar is niks mis mee, zo lang je als leider tegelijkertijd ook afgestemd blijft op de ‘aanstormende toekomst’.

Systemisch leiders daarentegen zijn ‘wave riders’ zoals Harrison Owen, de man achter o.a. Open Space Technology, het zo mooi verwoordt in zijn werk. Je surft op de golven die er zijn en stuurt bij in het moment zonder je doel uit het oog te verliezen. Golven kan je zien aankomen maar je kan ze niet plannen. Je moet het doen met de golven waar je bij geraakt en in staat zijn om in het moment te voelen en bij te sturen.

Ook op het vlak van ‘voelen’, ‘in het moment’ zijn en ‘meeveren’ is systemisch werk een ware bron.

Reden 3

Een organisatie is een levend systeem en geen machine …

“The major problems in the world are the result of the difference between how nature works and the way people think,”

Gregory Bateson

Een mechanistische benadering hanteren t.a.v. complexe, sociale systemen is niet meer van deze tijd. De uitdagingen waar we als maatschappij mee worden geconfronteerd verdienen een rijkere aanpak.

Een systemische blik ontwikkelen, vraagt van leiders om te leren focussen op het systeem als geheel – team, afdeling, organisatie, maatschappij – en de inter-afhankelijke relaties tussen al die elementen. Dit vraagt om uitzoomen i.p.v. inzoomen. Problemen op een geïsoleerde manier oplossen, leidt vaak tot een verschuiving van het probleem.

Ook het leren herkennen van patronen die de levensenergie doen stromen dan wel belemmeren is daarbij belangrijk. Eens je dit in de vingers krijgt, kan je de (illusie van) controle – die heel erg past bij het mechanistische denkkader – wat meer los laten en daar vloeit een veel gezondere leiderschapsstijl uit voort.

Reden 4

“Het relationele weefsel van een organisatie bepaalt de gezondheid en de veerkracht van een organisatie.”

Niet de teamleden an sich bepalen de kracht van een team maar de chemie tussen de teamleden. Dat is knap lastig want dat wat tussen de teamleden zit is iets ongrijpbaars. Systemisch werken leert je net werken met die tussenruimte. Best handig voor leiders.

Immers, hoe sterker de verbindingen tussen de verschillende entiteiten van een organisatie (= het relationele weefsel) hoe veerkrachtiger een organisatie is t.a.v. pittige uitdagingen.

Als een organisatie haar veerkracht is verloren – en dat geldt voor veel organisaties – dan is de kans veel groter dat een crisis of een ingrijpende gebeurtenis zal leiden tot systeem trauma.

Sensitiviteit ontwikkelen op het vlak van die tussenruimte is in die zin noodzakelijk om kwetsuren in het weefsel tijdig te identificeren om zo te voorkomen dat het weefsel verscheurd geraakt.

“Een gezond relationeel weefsel is de meest cruciale ‘output’ op het vlak van leiderschap.”

Hoe verder een leider is in zijn eigen groei- en helingsproces, hoe meer sensitiviteit hij of zij ontwikkelt op dit vlak. Het ene is een voorwaarde voor het andere. Op dit vlak zijn er geen shortcuts !!!

Wil je Systemisch Leiderschap ontwikkelen?

Op 4 oktober 2021 start de 5e editie van de 10-daagse Opleiding Systemisch Leiderschap. Deze opleiding wordt georganiseerd door HRD Academy. Heb je vragen? Neem dan even contact op met Leanne of Philippe.