ShuHaRi-gewijs opstellingen leren begeleiden

Dat is wat we doen en overbrengen in de Opleiding tot Organisatieopsteller.

Shu-Ha-Ri is een Japanse term uit de gevechtskunst waarbij ‘Shu’ zoveel betekent als ‘gehoorzaam de leraar’. Volg op wat hij je aanleert. In deze fase van het leerproces, krijg je een reeks stabiliteitspunten aangereikt waardoor je iets sneller in de vingers krijgt. Het doet er niet toe of het nu gaat over leren jongleren of het leren begeleiden van organisatie opstellingen. Die stabiliteitspunten geven houvast en helpen je om in het diepe te duiken ook al is het met knikkende knieën. Zelfs als je even de weg kwijt bent, kun je gewoon terugkeren naar één van die stabiliteitspunten om je van daaruit te heroriënteren.

‘Shu’ is dan ook de kern van blok 2 van de Opleiding tot Organisatieopsteller: we maakten een begin met het aanreiken van die stabiliteitspunten om stap voor stap opstellingen te leren begeleiden. Dit doen we aan de hand van ons Constellation Canvas:

Van opstellingen wordt vaak gezegd dat ze iets magisch hebben of zelfs magisch zijn. Hier zijn wij het echter maar ten dele mee eens. Wij zien het vak van organisatie-opsteller echt als een ambacht dat weliswaar flink wat studie, oefening, discipline en zelfkennis vereist. Daarom vinden we het als opleiders cruciaal om de structuur achter de magie door te geven om zo de nodige stabiliteitspunten aan te reiken bij de start van het leerproces.

Via het Constellation Canvas leidden we in blok 2 de deelnemers van het intakegesprek naar het kiezen van de op te stellen elementen aan de hand van een goed gekozen beginopstelling (= Constellation Design). Het (durven) testen van hypotheses, experimenteren met interventies en het afronden van de opstelling voegen we daar de volgende keer aan toe.

‘Ha’ is de fase die ontstaat nadat je je de fundamenten hebt eigen gemaakt. Het opstellen is dan geen hocus pocus of buikgevoel meer maar iets dat je in de vingers begint te krijgen. Het voelt natuurlijker aan, je durft de ‘regels’ steeds meer los te laten en je begint meer speelruimte te vinden tussen de stabiliteitspunten.

“Met wiskundige formules kan je niet spelen zolang je de functies niet begrijpt. Het kost je dan ook jaren om iets te verstaan van wat je doet of maakt, omdat die abstracte puzzels op zichzelf lastiger zijn dan de projecten. Wanneer het uiteindelijk lukt de boel te kraken ontstaat er iets, inzichtelijk en waardevol, over de werking van de dingen, een grenzeloos heelal van wonderlijke variaties,”

– Panamarenko

In de ‘Ha’-fase heb je vooral minder en minder het gevoel dat je iemand aan het nabootsen bent. Je durft steeds meer te vertrouwen op je eigen gevoel en intuïtie. Hiervoor is er voldoende ‘klungelruimte’ nodig om te oefenen, te experimenteren en af toe de plank mis te slaan. Die ruimte gaat verder open in het derde blok van de opleiding waar we aan de slag gaan met het tweede deel van het Constellation Canvas: (durven) testen van hypotheses, experimenteren met interventies en systemische zinnen … en dit meer en meer vanuit het lege midden.

“Within this path where we are committed to developing our intuitive perception, we need to learn to become silent in order to be able to hear this inner voice clearly. We also need to purify our senses to avoid confusing the inner voices. For this the work of self-knowledge is fundamental, precisely so that you don’t fall into the traps of your ego, which often leads you to manipulate the information or the messages that come from the transcendental reality or from the higher plane, ”

– Sri Prem Baba

‘Ri’ staat tenslotte voor de transcendente fase waarin je het aangeleerde kunt overstijgen, er creatief mee om kunt gaan, ermee kunt spelen waardoor je bij je eigen stijl komt als opsteller. Daar heb je uiteraard meerdere jaren voor nodig.

“Vergeet de lessen nooit, ook niet wanneer je je vrij voelt om je eigen weg te gaan,”

– Sen no Rikyu

Je voelt zo het verschil tussen iemand die werkt vanuit ‘Shu’, ‘Ha’ of ‘Ri’.

Wij ondersteunen dit proces graag. Wil je dit mooie ambacht ook leren? Op 25 september 2023 start de 5de editie van de Opleiding tot Organisatieopsteller via HRD Academy. Je kunt ons – Philippe Bailleur en/of Leanne Steeghs – persoonlijk benaderen voor meer info of inschrijven via de HRD Academy website.